In elke opleiding tot ademcoach is er veel ruimte voor het individueel begeleiden van cliënten. Niet altijd is er ook evenveel ruimte voor specifiek werken met groepen, terwijl dat ook aandacht verdient. Waar kan je als ademcoach mee te maken krijgen in groepen, en hoe bereid je je hier goed op voor?
Ik vroeg het adempionier en -opleider Cora Verkuilen en systemisch coach Harm Steenhuijsen die samen één van de modules van de Liquid Breath opleiding verzorgen, specifiek gericht op het werken met groepen.
“Net zoals we getriggerd kunnen worden door personen die we tegenkomen, kunnen we ook geraakt worden door de groepsenergie in zijn totaliteit.”
Waarom is het belangrijk om je (ook) specifiek te focussen op werken met groepen?
Cora: “De adem is de grootste game changer die ik ken. Eén ademsessie kan krachtiger zijn dan tien sessies psychotherapie. En ook al is Liquid Breath een zachte methode, toch kan een sessie heel diep gaan. Ik werk zelf al 12 jaar met ademen in groepen, variërend van twee tot 200 personen, en mijn allerbelangrijkste focus hierbij is om als trainer veiligheid te kunnen bieden.
Ik zie veel mensen gaan werken met groepen vanuit de gedachte: ik geef al yoga- of pilatesles aan groepen, dus dit kan ik ook wel. Er is echter een groot verschil: in de adem krijg je op een diep niveau te maken met energie. Je werkt niet alleen op fysiek, maar ook op mentaal, emotioneel en energetisch niveau. Op al die lagen wil je als trainer dan ook uitgerust zijn, om een goede space holder te kunnen zijn, en om de veiligheid van iedereen te kunnen blijven waarborgen.”
Wat kan je tegenkomen in groepen, anders dan wanneer je 1-op-1 werkt?
Cora: “ In een groep gaat energie van iedereen in de ruimte zich vermengen. Als er bijvoorbeeld een gaat huilen, dan kan dit bij een ander ook van alles triggeren. In groepen kan het zodoende vaak nog veel dieper gaan dan tijdens individuele sessies.
En dat wil je in feite ook. Want het is prachtig om met een groep een collectieve reis te maken, en tegelijkertijd ook een mooie innerlijke reis. Maar dit kan dus een zeer intens proces zijn.”
“Je leert een schip te bevaren met vijf, tien, of soms wel twintig mensen. Altijd gericht op het creëren van een veilig basis, voor jezelf en de groep.””
Welke uitdagingen zie je in het werken met groepen?
Cora: “In eerste instantie kan je veel weerstand tegenkomen in een groep. Dit is vaak geen bewuste weerstand, en komt uit een onderstroom, maar dit kan heel intensief zijn om mee te werken. Het kan bij jou als trainer ook veel triggeren, dus je hebt veel bewustzijn en zelfontwikkeling nodig om hier goed mee te kunnen omgaan en dit te leren herkennen.
Daarnaast kunnen er ook veel emoties opkomen in een groep. Dwars door elkaar, anders dan wanneer je iemand individueel begeleidt. Dat betekent dat er continu mensen zijn die wel of niet iets van jou nodig hebben. En dus moet je telkens een inschatting maken van wie wat precies nodig heeft, in welk moment.
Je bent vaak geneigd om direct naar iemand toe te gaan die hard huilt of in de kramp schiet, maar de vraag is of dat wel nodig is op dat moment. Soms gaan er wel vier mensen tegelijk in 'proces', wat doe je dan?
We hebben specifiek de module ‘Werken met groepen’ ontwikkeld zodat je als ademtrainer leert een schip te bevaren met vijf, tien, of soms wel twintig mensen. Het gaat niet alleen om de theorie, maar we laten vooral ook ervaren. Door cases in te brengen, sessies te geven en ontvangen, praktijksituaties na te bootsen, en feedback uit te wisselen. Alles gericht op het creëren van een veilig basis, voor jezelf en voor een groep mensen.”
Waarom wordt er gebruik gemaakt van systemisch werk en opstellingen in de opleiding?
Harm: “In mijn visie is een groep meer dan de som der delen. Een groep is niet alleen een verzameling mensen die om een bepaalde reden bij elkaar zijn, maar het heeft ook een eigen identiteit met een eigen taak, functie, doel en energie. Dat betekent dat iedere groep uniek is en een eigen thematiek met zich meebrengt. Dit thema speelt in de onderstroom, ons on- en onderbewuste, een grote rol. De deelnemers van de groep zijn zich daar niet bewust van, maar kunnen wel ervaren dat ze zich in bepaalde groepen anders gedragen dan in andere.
Als trainer van een groep krijg je zowel te maken met individuele deelnemers als met de groep als geheel. Net zoals we getriggerd kunnen worden door personen die we tegenkomen, kunnen we ook geraakt worden door de groepsenergie in zijn totaliteit. Dat noem ik het groepsthema.
De manier waarop de trainer op de groepsenergie reageert, heeft vaak een directe relatie met patronen die hij (m/v/x) in het verleden heeft ontwikkeld om er in vergelijkbare situaties mee om te gaan. Zo kan een trainer bijvoorbeeld liever opgaan in een groep dan de leiding nemen, omdat hij het gevoel wil ontlopen er alleen voor te staan.
Dit is de reden dat we tijdens deze module vooral aandacht besteden aan wát er met een trainer gebeurt als deze voor een groep komt te staan. Hoe is zijn relatie met de groep? Wat wil hij bereiken, en waar juist van weg blijven? Welke persoonlijke thema’s worden geraakt in contact met de groep en wat is uitdaging hiervan voor de trainer?”
Wat houdt ‘systemisch werk’ precies in?
Harm: “In systemisch werk gaan we uit van het idee dat groepen (systemen) zich gedragen als levende wezens. Het bekendste systeem is het familiesysteem. Een gezond systeem is georganiseerd volgens een aantal vaste regels welke ervoor zorgen dat er sprake is van een goede verbinding tussen de leden van het systeem. Zo mag niemand buitengesloten worden, ook niet als iemand iets ‘slechts’ heeft gedaan. Een andere regel is dat iedereen een eigen positie in het systeem heeft en een eigen taak of rol en verantwoordelijkheid hiervoor.
De beste manier om ervoor te zorgen dat je bij je familie hoort, is door je te gedragen zoals dat binnen jouw familie van je verwacht wordt. We kennen de uitdrukking wel: ‘Zo doen wij dat bij ons nu eenmaal’. Wat ook heel goed werkt om het gevoel te hebben erbij te horen, is door te gaan zorgen voor anderen en/of taken en verantwoordelijkheden van anderen over te nemen. Kinderen hebben deze neiging (onbewust) vooral om voor ouders te zorgen. Dat doen ze uit liefde, en het kan ervoor zorgen dat ze kwaliteiten ontwikkelen die voor langere tijd heel nuttig kunnen zijn, maar ook aanleiding zijn voor terugkerend gedoe in allerlei andere situaties. We spreken dan van een verstoring in de ordening van het systeem. Deze verstoring kan hersteld worden door de persoon in kwestie inzicht te geven in de positie die hij heeft ingenomen in zijn familiesysteem ten opzichten van de positie die echt van hem is.”
Hoe relateert jouw familiesysteem aan een groep waarmee je als trainer gaat ademen?
Harm: “We gaan ervan uit dat de onbewuste relatie van de trainer met zijn groep een relatie heeft met zijn specifieke positie en bijbehorende gedrag in zijn familiesysteem van herkomst. Daarom kijken we tijdens deze module specifiek naar de onderliggende patronen die verklaren waarom een trainer zich op een bepaalde manier tot de groep verhoudt. Deze dynamieken spelen vooral een rol in de onderstroom (ons on- en onderbewustzijn). Door dit zichtbaar te maken krijgt de trainer inzicht én daarmee de keuze om dingen anders te gaan doen.
Thema’s die we vaak tegenkomen in de training hebben te maken met onzekerheid, faalangst, verbinding durven maken en de eigen ruimte durven innemen. We zien dat deelnemers hier vaak blijvende groeistappen in maken.”
Liquid Breath module 3 - Werken met groepen
De tweedaagse verdiepingsmodule ‘Werken met groepen’ is onderdeel van de opleiding Liquid Breath®, van Cora Verkuilen. Je kunt de verschillende modulen van deze opleiding los volgen, voor ‘Werken met groepen’ geldt wel dat je minimaal de basis van Liquid Breath kent en dus module 1 (en/of module 2) hebt gevolgd. Kijk op Liquidbreath.com voor meer informatie.
Meer over het ontstaan van Liquid Breath lees je in dit uitgebreide interview met Cora.
Voor meer info over Harm en zijn werk, kijk op Blauwe-storm.nl.
![EMBE TV: Interview Nikki van der Velden [video]](https://images.squarespace-cdn.com/content/v1/5eb5284803a11e51d42c4c9c/1711629429241-K0ELY0HPEVAFIUZ5P713/EMBE_TV_THEBREATHWORKMOVEMENT.jpg)