Rouw en ademwerk: hoe je adem je helpt omgaan met verlies

Rouw is rauw – en dat voel je in je hele systeem

Rouw hoort bij het leven, maar dat maakt het niet minder heftig. Verlies – of het nu een geliefde, een relatie, een verwachting of een deel van jezelf betreft – snijdt diep. Het is niet iets wat je ‘oplost’ of ‘een plekje geeft’. Het is iets wat je moet leren dragen. En daarbij is je adem een onverwachte, maar ontzettend krachtige bondgenoot.

In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, speelt rouw zich niet alleen af in je hoofd of je hart. Het zit óók in je lijf. Rouw kan je ademhaling veranderen, je spieren verkrampen, je energie blokkeren en je zenuwstelsel overbelasten. Juist omdat rouw zo fysiek aanwezig is, biedt ademwerk een ingang om er op een zachte en helende manier contact mee te maken.

Wat doet rouw met je lichaam?

Wanneer je rouwt, verkeert je lichaam vaak langdurig in een verhoogde staat van stress. Je zenuwstelsel staat op scherp. Je hartslag versnelt, je ademhaling wordt oppervlakkiger of stokt zelfs helemaal. Veel mensen voelen zich chronisch moe, gespannen of verdoofd. Emoties worden – bewust of onbewust – onderdrukt, omdat ze simpelweg te groot of te pijnlijk zijn om in één keer toe te laten.

Rouw is daarmee niet alleen een emotionele, maar ook een fysiologische ervaring. En dat is belangrijk om te beseffen, want het verklaart waarom praten of nadenken over je verlies niet altijd genoeg is. Het hoofd kan denken dat het verder is – maar het lichaam draagt vaak nog een heel ander verhaal met zich mee.

Waarom ademwerk kan helpen bij rouw

Ademwerk nodigt je uit om opnieuw contact te maken met je lijf – precies daar waar verdriet, pijn en gemis zich vaak schuilhouden. Door bewust te ademen, geef je ruimte aan wat je al die tijd misschien hebt vastgezet. Je reguleert je zenuwstelsel, activeert het parasympathisch systeem (je rust- en herstelmodus), en creëert een veilige bedding waarin emoties zich stap voor stap kunnen tonen.

Rouw laat zich niet forceren. Het volgt geen rechte lijn en kent geen universeel stappenplan. Soms lijkt het een tijd stil, en dan ineens overspoelt het je weer – via een geur, een geluid, een herinnering. De adem biedt op zulke momenten een anker. Iets om op terug te vallen. Niet om de pijn op te lossen, maar om er bij te kunnen blijven – zonder erin te verdwijnen.

De kracht van ademwerk bij rouw zit juist in die zachtheid. Je hoeft niet te praten of te verklaren. Je hoeft alleen maar te ademen. En in die eenvoud schuilt iets wezenlijks. Door je adem bewust te volgen of te verdiepen, ontstaat er vaak vanzelf ruimte: voor verdriet, voor woede, voor gemis. En uiteindelijk – ook voor opluchting.

Persoonlijk: over het verlies van mijn broer

In mijn boek Jouw adem, jouw medicijn deel ik openhartig hoe ademwerk mij hielp in mijn eigen rouwproces – na het verlies van mijn broer. Wat ik dacht te hebben ‘verwerkt’, bleek diep in mijn lichaam nog opgeslagen te zitten. Pas toen ik ging ademen, bewust (verbonden) ging ademen, kwam ik bij een laag waar ik met mijn hoofd nooit bij kon komen.

De adem hielp me om alle verdriet, afschuw en woede - wat allemaal nog ver weggestopt in mij aanwezig was - stukje bij beetje los te laten. Zonder te forceren, maar met zachtheid en tijd.

Hoewel ik ogenschijnlijk ‘gewoon doorging’, bleek pas jaren later hoeveel verdriet, afschuw en woede ik had weggedrukt. Mijn wilskracht werd mijn overlevingsstrategie. Maar pas toen ik leerde toe te laten wat ik al die tijd zo hard had vastgehouden, begon het échte helingsproces.

Wat ik ontdekte, en wat ik ook bij anderen keer op keer zie gebeuren, is dit:
→ Door te ademen kom je bij je gevoel.
→ Door te voelen kan de energie weer stromen.
→ En als de stroom op gang komt, volgt er ruimte. Ademruimte. Levensruimte.

Wat ademwerk concreet kan doen bij rouw

• Het helpt je om emoties toe te laten, zonder overspoeld te raken

• Het brengt je in je lichaam, waar heling kan plaatsvinden

• Het activeert je herstelmodus, zodat je zenuwstelsel weer tot rust komt

• Het geeft je een gevoel van grip, precies wanneer je wereld wankelt

Rouw vraagt geen oplossing, maar ruimte. En adem geeft ruimte.

Ademhalingsoefeningen die kunnen ondersteunen bij rouw

• Verlengde uitademing (bijv. 4 in – 6 uit)
  Kalmeert je systeem en brengt je terug in je lijf.

• Onvoorwaardelijk voelen
  Een oefening om lichaams- en emotioneel bewustzijn te ontwikkelen met behulp van je adem.
  Meer hierover lees je op pagina 184 van Jouw adem, jouw medicijn.

• Verbonden ademhaling (onder begeleiding)
  Helpt bij het loslaten van opgeslagen emoties en spanning.
  Meer hierover lees je op pagina 139 van Jouw adem, jouw medicijn.

Let op: bij intens verdriet of trauma is het belangrijk om ademwerk te doen onder begeleiding van een ervaren ademcoach. Veiligheid en dosering zijn hierbij essentieel. In de Ademcoach Finder op dit platform vind je een uitgebreid overzicht aan gecertificeerde ademcoaches.

Tot slot: aan de slag met rouw

Rouw laat zich niet forceren. Maar het wil wél gevoeld worden. Je adem helpt je om aanwezig te blijven, ook bij het ongemak. Niet om sneller ‘over je verdriet heen te komen’, maar om het stukje bij beetje, adem voor adem, te leren dragen.

Meer lezen?
In mijn boek Jouw adem, jouw medicijn lees je alles over hoe de adem kan helpen bij pijn, emoties, verlies en heling. Vanuit mijn eigen ervaring – en met praktische handvatten om ook jouw adem tot bondgenoot te maken.

---

Bekijk ook: