Ademfysiologie: wat het is en waarom 'goed ademen' vaak anders werkt dan je denkt

De term ademfysiologie duikt steeds vaker op. En logisch: steeds meer mensen willen begrijpen hoe ademhaling nou écht werkt — niet alleen voelen, maar ook snappen wat er in het lichaam gebeurt. Maar wat is ademfysiologie precies? Wat doet een ademfysioloog? En hoe verschilt dat van een ademcoach?

Hieronder een nuchtere basis.

Wat is ademfysiologie?

Ademfysiologie is de wetenschap die onderzoekt hoe ademhaling werkt in het lichaam. Niet vanuit een methode of stroming, maar vanuit biologie en fysiologie. Het gaat over:

• Ventilatie (hoeveel lucht je verplaatst)

• Gaswisseling (zuurstof en koolstofdioxide)

• Het autonome zenuwstelsel

• Hartslag en hartritme

• Spanning en ontspanning

• Herstelvermogen

Het is de laag onder alles wat we ervaren tijdens ademen: van rust of stress tot prestaties, alertheid en herstel. Het is de laag die bepaalt waarom je je rustig of opgejaagd voelt. Het is de laag die bepaalt waarom je je rustig of opgejaagd voelt. En waarom je adem soms “groot” of onrustig wordt zonder duidelijke aanleiding.

Wat doet een ademfysioloog?

Een ademfysioloog kijkt niet in eerste instantie naar beleving, maar naar hoe jouw ademhaling functioneert. Hij of zij houdt zich bijvoorbeeld bezig met:

• Het in kaart brengen van adempatronen

• Begrijpen waarom iemand te snel of te veel ademt

• CO₂-tolerantie testen

• Ventilatiepatronen verbeteren

• Uitleg geven over wat er fysiologisch gebeurt

• Ademtraining koppelen aan dagelijks herstel, sport of stressregulatie

Daarna volgt duiding: waarom gebeurt dit, wat betekent dit voor je lichaam, en wat kun je aanpassen om efficiënter te ademen? Het is dus analytisch én praktisch, en vaak verrassend logisch. Veel mensen ervaren al verschil zodra ze snappen waarom hun adem doet wat hij doet.

Ademfysioloog vs. ademcoach: wat is het verschil?

Een ademcoach werkt meestal ervaringsgericht: regulatie, ontspanning, bewustwording, emoties, veiligheid, integratie. Een ademfysioloog werkt primair vanuit fysiologie: CO₂, ventilatie, zenuwstelsel, herstelcapaciteit. Beide invalshoeken zijn waardevol. Maar ze raken verschillende lagen van hetzelfde systeem.

Het mooiste is de combinatie. Wanneer de fysiologie klopt, werkt de beleving veel dieper. Dat zegt ook Steven Zwerink, oprichter van het Nederlands Instituut voor Ademfysiologie, in dit interview op The Breathwork Movement:

“Als de fysiologische basis stabiel is, ontstaat vanzelf ruimte voor de diepere lagen.”
— Steven Zwerink

Met andere woorden: als je begrijpt hoe je adem werkt, ga je ook dieper voelen wat eronder ligt.

Wat zegt de wetenschap over "goed ademen"?

Veel adviezen over ademen klinken logisch, maar missen nuance. “Diep ademen is gezond”, “buikademhaling is de beste ademhaling”, of “meer zuurstof geeft meer energie”. Het zijn halve waarheden die in de fysiologie niet altijd kloppen.

In werkelijkheid draait een gezonde ademhaling vooral om efficiëntie:

• Rustig

• Efficiënt

• Afgestemd op je activiteit

• Met een stabiele CO₂-balans

• Zonder onnodige spanning in schouders, kaak of buik

Het hoeft niet groot, spectaculair of “bewust” te zijn. Vaak is goed ademen juist klein, ritmisch en moeiteloos.

Waarom we vaak onbewust uit balans ademen

Steven Zwerink werkt als ademfysioloog dagelijks met sporters, zorgprofessionals en mensen die “gewoon moe” zijn — en ziet vaak hetzelfde: een adempatroon dat nét te snel, net te groot of net te gespannen is. En het is niet zo dat je meteen omvalt. Maar zo’m adempatroon is wél bepalend.

Een suboptimale ademhaling kan bijvoorbeeld leiden tot:

• Onrust

• Moeite met concentreren

• Een opgejaagd gevoel

• Verminderde CO₂-tolerantie

• Sneller overprikkeld zijn

Vaak komt dit simpelweg doordat je systeem tijdelijk anders is afgestemd dan je denkt. En met kleine aanpassingen valt daar veel winst te behalen.

Wat is een gezond adempatroon, en wat kun je zelf al doen?

Een functionele ademhaling voelt meestal rustig, gelijkmatig, zacht, door de neus, en passend bij wat je aan het doen bent. Het belangrijkste signaal? Je hoeft er niet over na te denken. Als je adem moeiteloos voelt, werkt je systeem. Als je adem onrustig voelt, probeert je systeem je iets te vertellen.

En dan wil je er aandacht aan besteden. Maar je hoeft niet meteen oefeningen te doen. Begin met observeren:

• Hoe snel adem je in rust?

• Gaat je adem via je neus of via je mond?

• Voel je spanning in schouders, kaak, buik?

• Wat gebeurt er als je iets langzamer uitademt?

Kleine signalen zeggen veel over hoe je lichaam eraan toe is.

Meer weten? Webinar: Ademfysiologie - Wat is nu écht goed ademen?

Veel mensen hebben het gevoel dat hun adem “niet helemaal klopt”: te snel, te hoog, te vaak, te gespannen. Maar waarom gebeurt dat eigenlijk? En wat zegt je lichaam daarmee?

In dit webinar duiken we in de kern van ademhaling: de fysiologie. Niet in technieken, niet in stromingen, maar in wat er in je lichaam gebeurt wanneer je ademt, en waarom dat zoveel invloed heeft op je rust, concentratie, herstel en energie.

Ademfysioloog Steven Zwerink, oprichter van het Nederlands Instituut voor Ademfysiologie, legt helder uit wat een functionele ademhaling kenmerkt, waarom zoveel mensen onbewust uit balans ademen, en hoe je jouw adempatroon efficiënter kunt laten samenwerken met je zenuwstelsel. Toegankelijk, nuchter en meteen toepasbaar.

Meld je direct aan

Dit webinar is na aanmelding onbeperkt te kijken en herhalen.

---

Bekijk ook: