Ademwerk en het brein: onderzoek toont bliss en meetbare herseneffecten

Een nieuwe studie in PLOS ONE (augustus 2025) toont aan dat intensieve ademhaling met muziek – ook wel high-ventilation breathwork (HVB) genoemd – gevoelens van bliss en eenheid kan oproepen. Tegelijkertijd zagen onderzoekers meetbare veranderingen in hersendoorbloeding en hartslagvariabiliteit. Hoe sterker die veranderingen, hoe sterker deelnemers scoorden op “Oceanic Boundlessness”, het cluster met gevoelens van eenheid, bliss en inzicht.

High-ventilation breathwork (HVB): verbonden ademen met muziek

High-ventilation breathwork (HVB) verwijst naar ademmethodes zoals holotropic breathwork en conscious connected breathing. Het gaat om snel en diep ademen zonder pauzes, vaak begeleid door emotionele of ritmische muziek. HVB wordt al decennia gebruikt als methode om veranderde bewustzijnsstaten (altered states of consciousness, ASC’s) op te roepen.

Voor deze studie is de volgende opzet gebruikt:

• Deelnemers: ervaren breathwork-beoefenaars, lichamelijk en psychisch gezond.

• Setting: online groepssessies, een lab-sessie met fysiologie, en een MRI-sessie met kwantitatieve ASL-perfusiescans.

• Protocol: 20 tot 30 minuten verbonden, snelle ademhaling zonder pauzes, met opbouwende muziek en duidelijke instructies.

• Metingen: 5D-ASC vragenlijst, PANAS voor affect, panic-symptomen, hartslagvariabiliteit, en regionale cerebrale bloeddoorstroming.

“Deze studie laat zien dat intensief ademen met muziek niet alleen subjectief “groot” voelt, maar ook meetbare effecten heeft in het brein en lichaam.”

De belangrijkste bevindingen uit dit High-ventilation breathwork onderzoek

Deelnemers (n = 42) rapporteerden na sessies van 20–30 minuten:

1. Minder negatieve emoties, geen paniekaanvallen
   Na de sessies rapporteerden deelnemers minder negatieve emoties. Er was wel lichamelijk ongemak, vooral in de krappe MRI-omgeving, maar er traden geen klinisch relevante panieksymptomen op.

2. Bliss en eenheid hangen samen met hersendoorbloeding
   Hoe sterker de daling van de doorbloeding in hersengebieden die betrokken zijn bij het voelen van je lichaam en adem, hoe groter de ervaring van Oceanic Boundlessness (OBN): gevoelens van eenheid, bliss en spiritueel inzicht. OBN is bekend uit psychedelisch onderzoek en wordt gezien als een kerncomponent van therapeutische effecten van middelen als psilocybine.

3. Emotioneel geheugen-netwerken worden actiever later in de sessie
   Ondanks dat de totale doorbloeding in de hersenen daalde, nam de doorbloeding in gebieden die emoties en herinneringen verwerken juist toe naarmate de ervaring dieper werd. Dit kan helpen bij het verwerken van emotioneel geladen herinneringen.

4. Autonome activatie hoort erbij
   De hartslagvariabiliteit daalde tijdens de sessies, een teken dat het lichaam in een actiestand komt. Opvallend genoeg ging dit samen met positief ervaren “grote” staten, wat suggereert dat een tijdelijke stressprikkel kan bijdragen aan veerkracht en emotionele ontlading – mits goed begeleid.

Wat dit betekent voor de praktijk van ademwerk

Deze studie laat zien dat intensief ademen met muziek niet alleen subjectief “groot” voelt, maar ook meetbare effecten heeft in het brein en lichaam. Voor beoefenaars en begeleiders betekent dit:

• Set en setting zijn cruciaal
  De intensiteit van de ervaring hing af van de context. In het lab kwamen de sterkste effecten naar voren, thuis online waren ze minder intens. Dit sluit aan bij wat ook in psychedelisch onderzoek bekend is: begeleiding, omgeving en voorbereiding bepalen mede de diepte van de ervaring.

• Integratie is belangrijk
  Omdat emotionele herinneringen actief worden, is het waardevol om deelnemers tijd en ruimte te geven om hun ervaring te verwerken.

• Veiligheid voorop
  HVB kan krachtige reacties oproepen. Contra-indicaties zoals zwangerschap, epilepsie, ernstige hart- of longaandoeningen en paniekstoornissen blijven van kracht. Screening en goede begeleiding zijn noodzakelijk.

Grenzen van het onderzoek

Hoewel de resultaten indrukwekkend zijn, moet je ze voorzichtig interpreteren:

• De groep was klein en bestond alleen uit ervaren beoefenaars.

• Er was geen aparte controlegroep die alleen muziek kreeg of alleen CO₂-veranderingen onderging.

• MRI-metingen bij ademwerk zijn technisch uitdagend en gevoelig voor meetartefacten.

• Er is niet gekeken naar klinische effecten, zoals vermindering van depressie of trauma.

De onderzoekers benadrukken zelf dat vervolgonderzoek met grotere groepen en meer controle nodig is.

Waarom dit toch belangrijk is

Voor het eerst is met hersenscans in kaart gebracht welke processen samenhangen met de diepe ervaringen tijdens intensief ademen. Dat helpt verklaren waarom sessies vaak als helend, inzichtgevend of zelfs psychedelisch worden ervaren. Het geeft coaches, trainers en therapeuten ook taal en onderbouwing om het belang van begeleiding, veiligheid en integratie te benadrukken.

De volledige PLOS ONE-publicatie met methoden en figuren, zie: PLOS+1.

Het belang van begeleiding, veiligheid en integratie

Wat dit onderzoek duidelijk maakt: intensief ademen kan diepe, soms psychedelische ervaringen oproepen. Dat vraagt niet alleen om kennis van de techniek, maar ook om veiligheid, integriteit en duidelijke grenzen.

Precies daar sluit het Breathwork Manifest van Kasper van der Meulen op aan. Deze korte en krachtige online masterclass geeft ademcoaches de richtlijnen en tools om verantwoord te begeleiden:

• Duidelijke contra-indicaties en hoe ermee te werken

• Een schaal om sessies af te stemmen op draagkracht

• Praktische richtlijnen voor veiligheid en integriteit

• Inzicht in trauma-responses, krampen en flauwvallen

• Reflectie-opdrachten om je eigen waarden en grenzen helder te krijgen

Of je nu net begint of al jaren begeleidt, dit is de masterclass die je helpt te werken met meer vertrouwen en minder giswerk. Het biedt een stevig fundament onder je werk als ademcoach.

Tijdelijk €47 – Bestellen kan hier

---

Bekijk ook: