Waarom is het voelen van emoties zo lastig?

Vrouw met complexe emoties, die probeert te voelen.

We weten allemaal hoe belangrijk het is om emoties te voelen. En toch… als het moment daar is, schieten we vaak weg. We analyseren, relativeren, scrollen, eten, werken door – alles om dat ene ongemakkelijke gevoel maar niet helemaal te hoeven ervaren.

Het is één van de grootste paradoxen van onze tijd: we verlangen naar rust, verbinding en echtheid, maar we zijn collectief verleerd om te voelen.

We leren wél denken, maar niet voelen

Vanaf jonge leeftijd leren we om na te denken, te presteren en te verklaren. We krijgen cijfers voor kennis, niet voor zelfbewustzijn. We worden geprezen als we sterk blijven, maar niet als we huilen.

Langzaam maar zeker raken we daardoor verwijderd van onze innerlijke belevingswereld. Emoties zijn in wezen energie in beweging – signalen van je lichaam die laten zien wat er aandacht vraagt.

Voelen is geen zwakte of drama, maar een vorm van intelligentie. Alleen hebben we die taal nooit geleerd. En als je de taal van je emoties niet spreekt, probeer je ze te controleren, te vermijden of te verklaren. Terwijl ze er eigenlijk alleen maar willen zijn.

Waarom voelen ongemakkelijk is

Wanneer een emotie opkomt, gebeurt er iets in je zenuwstelsel: er ontstaat activatie. Je hartslag versnelt, je adem verandert, spieren spannen zich aan. Dat zijn natuurlijke reacties – je lichaam bereidt zich voor om iets te dragen.

Maar als we niet gewend zijn om die lichamelijke sensaties toe te laten, interpreteren we ze als gevaar. En dus:

  • gaan we denken in plaats van voelen (“waarom voel ik dit?”, “ik moet me niet zo aanstellen”),

  • of we bevriezen, vluchten of pleasen om de spanning kwijt te raken.

Het gevolg? De emotie zakt niet weg, maar blijft onbewust aanwezig in je lichaam – als spanning, vermoeidheid of onrust.

De rol van je adem

Je adem is direct verbonden met je zenuwstelsel. Nog vóór je hoofd begrijpt wat er gebeurt, reageert je adem. Hij is vaak de eerste die iets ‘weet’. Angst maakt hem hoog en snel – alsof je lichaam zich voorbereidt op gevaar. Verdriet laat hem haperen, alsof de adem stokt bij wat te pijnlijk is om helemaal toe te laten. Boosheid houdt hem vast; de borst voelt strak, de kaken gespannen.

En precies dáár zit de ingang. Want wat je adem laat zien, kun je ook gebruiken als richtingaanwijzer. Je adem vertelt wat je voelt – en hij kan je helpen om erbij te blijven, zonder erin te verdwijnen.

Wanneer je bewust blijft ademen, geef je je lichaam het signaal: het is veilig om te voelen. Je hoeft niets te forceren, niets op te lossen. Alleen te ademen, daar waar het beweegt. En hoe vaker je dat oefent, hoe sneller je lichaam herkent dat het spanning mag loslaten, dat de golf van emotie vanzelf weer zakt.

In dat ritme – tussen spanning en ontspanning, tussen in- en uitademing – leer je dat je emoties niet hoeft te beheersen om ze te kunnen dragen. Je adem is de brug tussen voelen en verzachten.

Hoe je weer kunt leren voelen

Voelen is niet iets wat je ‘goed’ of ‘fout’ doet. Het is iets wat je langzaam weer leert vertrouwen. Een paar zachte ingangen:

  1. Merk op wat er in je lichaam gebeurt.
    Waar voel je iets? Een druk op je borst? Een knoop in je maag? Een tinteling? Adem daar rustig naartoe, zonder iets te willen veranderen.

  2. Vertraag.
    Adem in door je neus (4 tellen), uit door je neus (6–8 tellen). Elke langere uitademing vertelt je zenuwstelsel: het mag ontspannen.

  3. Geef de emotie een naam.
    Zeg stil: “Ik voel verdriet.” Of “Ik voel spanning.” Door het te benoemen, breng je bewustzijn naar het gevoel, zonder oordeel.

  4. Blijf erbij.
    Voel één ademhaling tegelijk. Emoties zijn als golven – ze bouwen op, breken, en zakken vanzelf weer.

Hoe vaker je oefent om te blijven, hoe meer je zult merken dat elke emotie, hoe intens ook, tijdelijk is. En dat er onder die golf altijd iets zachts ligt: een gevoel van ruimte, van rust, van thuiskomen in jezelf.

Wanneer je niet meer hoeft te vluchten voor je binnenwereld, ga je merken dat emoties niet ‘tegen’ je zijn, maar voor je werken. Angst wil je beschermen. Verdriet wil je helpen loslaten. Boosheid wil grenzen aangeven. En onder elke emotie ligt dezelfde boodschap: adem, blijf bij jezelf, je bent veilig.

Handboek Adem & Emoties

Voelen wordt veilig als je leert ademen met wat er is. En dat vraagt oefening, bewustzijn, en vooral zachtheid.

Daarom is er het Handboek Adem & Emoties - een digitale gids met 12 emoties, 12 begeleide audio’s en reflecties die je stap voor stap helpen om emoties niet langer te onderdrukken, maar te begrijpen en te doorvoelen.

Voor iedereen die wil leren ademen met wat er leeft – in plaats van ertegen te vechten.

Ontdek het Handboek Adem & Emoties ❤️

Handboek Adem & Emoties

Bekijk ook:

Volgende
Volgende

Systemisch werk en het innerlijk kind – met Katelijne Vermeulen